Hệ thống PCCC nhà xưởng - Tiêu chuẩn thiết kế chi tiết nhất
An toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) giữ vai trò cốt yếu trong hoạt động của các nhà máy, kho hàng sản xuất hiện nay. Việc đầu tư hệ thống PCCC cho nhà xưởng không đơn thuần là đáp ứng các điều khoản pháp lý, mà còn tác động trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh của các chủ doanh nghiệp. Bài viết này sẽ cùng Kizuna khám phá sâu hơn về các quy định và tiêu chuẩn kỹ thuật trong thiết kế hệ thống PCCC nhà xưởng.
1. Hệ thống PCCC nhà xưởng là gì?
Các quy định về phòng cháy chữa cháy (PCCC) trong nhà xưởng ra đời nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và của do hỏa hoạn gây ra. Mọi doanh nghiệp tại Việt Nam, bất kể quy mô lớn hay nhỏ, đều cần nhận thức rõ tầm quan trọng của việc trang bị hệ thống PCCC nhà xưởng đầy đủ.
Hệ thống PCCC nhà xưởng là gì
Để hệ thống PCCC nhà xưởng đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật, chủ doanh nghiệp cần am hiểu tường tận các quy định liên quan. Điều này đảm bảo nhà xưởng hoạt động an toàn và tuân thủ đúng luật pháp. Một số quy định quan trọng về PCCC mà doanh nghiệp cần lưu tâm sẽ được trình bày cụ thể trong phần sau đây:
- Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 06:2010/BXD thiết lập các tiêu chí an toàn phòng cháy chữa cháy dành cho nhà ở và các công trình xây dựng.
- Một bộ tiêu chuẩn khác, QCVN 08:2009/BXD, tập trung vào các công trình ngầm đô thị, đưa ra những quy định kỹ thuật cụ thể để đảm bảo an toàn trong môi trường xây dựng đặc thù này.
- TCVN 2622 – 1995 trình bày các yêu cầu thiết kế liên quan đến phòng cháy, chống cháy cho nhà ở và các công trình. Tiêu chuẩn này cung cấp một khung kỹ thuật toàn diện, hướng dẫn các nhà thiết kế thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
- TCVN 3890 – 2009 đưa ra những quy định chi tiết về việc trang bị, bố trí, kiểm tra và bảo dưỡng các phương tiện phòng cháy chữa cháy trong nhà ở và các công trình.
- TCVN 5738 – 2001 tập trung vào hệ thống báo cháy trong nhà xưởng, nêu rõ các yêu cầu kỹ thuật và bản vẽ chi tiết.
- TCVN 5760 – 2001 đề cập đến hệ thống chữa cháy trong nhà xưởng, bao gồm các yêu cầu chung về thiết kế chi tiết, lắp đặt và vận hành.
- TCVN 4513 – 88 trình bày tiêu chuẩn thiết kế cho hệ thống cấp nước phục vụ phòng cháy chữa cháy. Việc thiết kế hệ thống cấp nước đáp ứng tiêu chuẩn này là yếu tố quan trọng để đảm bảo nguồn nước dập lửa luôn sẵn sàng.
- TCVN 3526 – 89 đưa ra những yêu cầu chung về an toàn phòng cháy chữa cháy, tạo nên một nền tảng chung cho các tiêu chuẩn khác. Tiêu chuẩn đặt ra các nguyên tắc cơ bản nhằm đảm bảo an toàn cho con người và tài sản.
2. Cấu tạo của hệ thống PCCC nhà xưởng theo tiêu chuẩn
Một hệ thống PCCC nhà xưởng đạt chuẩn về cấu tạo sẽ bao gồm nhiều thành phần như sau:
- Thiết bị phát hiện hỏa hoạn: Bộ phận quan trọng này tích hợp các cảm biến khói nhạy bén, phát hiện khói ngay lập tức và truyền tín hiệu tức thời đến trung tâm điều khiển. Trung tâm này sẽ kích hoạt hệ thống báo động khi nhận được tín hiệu. Bên cạnh đó, các cảm biến nhiệt độ sẽ báo động khi nhiệt độ vượt quá mức cho phép, đảm bảo an toàn tối đa.
- Hệ thống thông báo và liên lạc khẩn cấp: Hệ thống này có chức năng thông báo rộng rãi đến toàn bộ nhân viên trong nhà xưởng khi có sự cố cháy nổ. Hơn nữa, hệ thống này còn được kết nối trực tiếp với cơ quan cứu hỏa và lực lượng phòng cháy chữa cháy, cho phép phản ứng nhanh chóng và hiệu quả trước các tình huống khẩn cấp.
- Hệ thống dập tắt lửa tự động: Quá trình lắp đặt hệ thống dập lửa bao gồm nhiều phương pháp khác nhau, chẳng hạn như hệ thống phun nước tự động (Sprinkler), hệ thống sử dụng hóa chất khô, hệ thống khí CO2 và hệ thống sử dụng bọt Foam. Mỗi hệ thống đều được lựa chọn kỹ lưỡng để phù hợp với đặc điểm cụ thể của nhà xưởng.
3. Hệ thống PCCC nhà xưởng có những loại nào?
Nhận thức được tính cấp thiết của hệ thống PCCC nhà xưởng và đối với các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt các điều luật và tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến thiết kế hệ thống này. Vậy một hệ thống PCCC nhà xưởng đạt chuẩn cần có những thành phần nào?
Hệ thống PCCC vách tường
Hệ thống PCCC nhà xưởng đặt tại vách tường là một bộ phận quan trọng trong hệ thống phòng cháy chữa cháy của nhà xưởng, được bố trí tại các vị trí như tường, cầu thang thoát hiểm và hành lang. Nguyên lý hoạt động dựa trên việc sử dụng nước từ các trạm bơm, kết hợp với hệ thống vòi chữa cháy gắn trên tường. Trong trường hợp xảy ra hỏa hoạn, chỉ cần mở van, lập tức dòng nước áp lực mạnh sẽ được phun ra để khống chế đám cháy. Khi áp lực nước giảm, hệ thống bơm sẽ tự động hoạt động để duy trì nguồn cung cấp nước liên tục cho quá trình chữa cháy.
Hệ thống PCCC vách tường
Hệ thống bơm chữa cháy gắn trên vách tường bao gồm:
- Thiết bị chứa nước dùng để dập lửa;
- Cơ cấu bơm dự phòng, hoạt động bằng điện và hệ thống bơm tăng áp lực;
- Bảng điện điều khiển hoạt động của hệ thống bơm chữa cháy;
- Bình chịu áp suất cao, bộ điều khiển áp suất và thiết bị đo áp suất;
- Hệ thống chuyển đổi dòng điện và van cảnh báo;
- Các loại van: Van khóa, van hút và xả, van chỉ cho phép dòng chảy một chiều;
- Mạng lưới đường ống dẫn nước phục vụ công tác chữa cháy;
- Vòi lấy nước để dập lửa.
Áp suất nước được duy trì ổn định trong điều kiện vận hành thông thường nhờ hệ thống điều khiển tự động. Khi áp suất giảm, hệ thống sẽ tự động kích hoạt bơm bổ sung để duy trì lưu lượng nước trong đường ống, bù đắp lượng áp suất đã mất. Trong trường hợp áp suất giảm mạnh do sự tác động của vòi phun, hệ thống bơm chính sẽ tự động vận hành để cung cấp nước chữa cháy. Cùng lúc đó, tín hiệu báo động sẽ được truyền đến trung tâm điều khiển và các thiết bị báo động khác.
Hệ thống PCCC tự động Sprinkler
Hệ thống PCCC nhà xưởng tự động (Sprinkler System) là giải pháp phòng cháy chủ động, với các đầu phun luôn trong trạng thái sẵn sàng hoạt động. Khi nhiệt độ tại một khu vực vượt quá ngưỡng cho phép, hệ thống sẽ tự động kích hoạt, phun nước để dập tắt đám cháy và ngăn ngừa sự lan rộng của lửa. Tuy nhiên, khả năng dập lửa của hệ thống này thường chỉ giới hạn trong phạm vi khu vực được bảo vệ.
Hệ thống PCCC tự động Sprinkler
Các hệ thống phun nước tự động được phân loại thành nhiều kiểu khác nhau, tùy thuộc vào đặc điểm kỹ thuật cụ thể:
- Hệ thống Sprinkler ướt: Cấu tạo hệ thống bao gồm đường ống dẫn nước được lắp đặt trên mái nhà, liên kết trực tiếp với hệ thống bơm. Thiết kế này cho phép nước được phun ra một cách nhanh chóng khi nhiệt độ tại đầu phun tăng cao do tác động của lửa, vượt quá mức cho phép.
- Hệ thống Sprinkler khô: Trái ngược với hệ thống Sprinkler ướt, đường ống của hệ thống này chứa khí nén hoặc khí Nitơ. Hoạt động của hệ thống bắt đầu khi khí nén thoát ra ngoài sau khi được kích hoạt, tạo điều kiện cho áp lực nước mở van khô (dry pipe valve).
- Hệ thống Sprinkler xả tràn: Trong các nhà xưởng, hệ thống này sử dụng đầu phun lộ thiên, kết nối với nguồn nước qua một van điều khiển. Khi hệ thống báo cháy hoạt động, van này sẽ mở ra, cho phép nước chảy từ đường ống đến các đầu phun, hỗ trợ công tác chữa cháy.
- Hệ thống kích hoạt trước: Hệ thống báo cháy sẽ khởi động van chính, dẫn nước vào hệ thống đường ống. Nhưng phun nước chỉ diễn ra khi nhiệt độ tại đầu phun đạt đến ngưỡng cần thiết, làm mở đầu phun và bắt đầu quá trình làm mát.
Trong trường hợp xảy ra hỏa hoạn, nhiệt độ cao từ đám cháy làm nóng không khí xung quanh. Dòng không khí nóng này sẽ di chuyển lên trên, hướng tới trần nhà, tường nhà và các vị trí lắp đặt đầu phun Sprinkler. Khi nhiệt độ tại khu vực này đạt đến một mức nhất định (thường là 135°F, 155°F hoặc 250°F), áp suất bên trong ống thủy tinh của đầu phun sẽ tăng lên, dẫn đến việc ống thủy tinh bị vỡ.
Hệ thống PCCC bằng tay
Hệ thống PCCC nhà xưởng bằng tay bao gồm các thành phần như bình chữa cháy di động, hệ thống van điều khiển, vòi phun, cuộn vòi chữa cháy, hộp đựng thiết bị gắn tường và các hộp chứa thiết bị phòng cháy khác.
4. Lưu ý khi thiết kế hệ thống PCCC đảm bảo theo tiêu chuẩn nhà xưởng
Để đáp ứng tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy nhà xưởng, cần lưu ý những điểm sau:
- Khoảng cách an toàn về phòng cháy chữa cháy giữa nhà xưởng và công trình lân cận cần được duy trì nghiêm ngặt.
- Căn cứ vào đặc điểm hoạt động của nhà xưởng để lựa chọn và lắp đặt hệ thống phòng cháy chữa cháy có cấp độ chịu lửa phù hợp, đảm bảo an toàn tối đa.
- Phải có các phương án dự phòng hiệu quả để ngăn chặn nguy cơ cháy lan sang khu vực xung quanh, hạn chế thiệt hại đến mức thấp nhất.
- Mọi thiết bị sản xuất, hệ thống điện trong nhà xưởng cần được kiểm tra, bảo dưỡng thường xuyên để đảm bảo tuân thủ các quy định về an toàn phòng cháy chữa cháy.
- Nhà xưởng cần được thiết kế hệ thống lối thoát hiểm, cầu thang và sơ đồ thoát hiểm rõ ràng, dễ quan sát, thuận tiện cho việc di chuyển khẩn cấp.
- Lắp đặt hệ thống hút khói và đèn chiếu sáng ở lối thoát hiểm là điều cần thiết để tránh ngạt thở và đảm bảo tầm nhìn trong trường hợp xảy ra sự cố.
- Hệ thống cấp nước chữa cháy phải đáp ứng đủ lưu lượng và áp lực theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật phòng cháy chữa cháy, đảm bảo hiệu quả dập lửa.
- Số lượng và chủng loại thiết bị phòng cháy chữa cháy cần được tính toán kỹ lưỡng, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về tiêu chuẩn thiết kế để đảm bảo công tác phòng cháy chữa cháy được thực hiện một cách hiệu quả.
Lưu ý trong thiết kế hệ thống PCCC
5. Kizuna - Đơn vị cho thuê nhà xưởng xây sẵn chuyên nghiệp và đầy đủ tiện ích
Kizuna, đơn vị hàng đầu cho thuê nhà xưởng xây sẵn tại Việt Nam, tập trung tại khu công nghiệp Tân Kim, Long An. Chúng tôi cung cấp nhà xưởng hiện đại, diện tích linh hoạt từ 500m², đáp ứng đa dạng nhu cầu sản xuất. Nhà xưởng được trang bị đầy đủ tiện ích, bao gồm hệ thống xử lý nước thải và phòng cháy chữa cháy. Vị trí thuận lợi gần TP.HCM, dễ dàng tiếp cận nguồn nhân lực và giao thông.
Đơn vị cho thuê nhà xưởng xây sẵn Kizuna
Ngoài nhà xưởng, Kizuna hỗ trợ toàn diện các thủ tục pháp lý, xin giấy phép và dịch vụ hành chính. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và tập trung vào sản xuất. Nhà xưởng được xây dựng bằng vật liệu chất lượng cao, đảm bảo độ bền và hiệu suất lâu dài. Kizuna đã thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước, khẳng định uy tín trong ngành bất động sản công nghiệp.
Tóm lại, việc tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn thiết kế hệ thống PCCC nhà xưởng là yếu tố quyết định trong việc bảo vệ an toàn sinh mạng và tài sản trước các tình huống khẩn cấp như hỏa hoạn. Mỗi nhà xưởng sẽ có hệ thống phòng cháy chữa cháy riêng, nhưng tất cả đều phải đáp ứng đầy đủ các thành phần thiết yếu và các tiêu chí kỹ thuật bắt buộc. Mong rằng những chia sẻ từ JSC đã cung cấp những kiến thức hữu ích, giúp các doanh nghiệp nắm vững hơn về các tiêu chuẩn thiết kế phòng cháy chữa cháy dành cho nhà xưởng.
Tag: hệ thống thông gió tự nhiên nhà xưởng, hệ thống làm mát nhà xưởng, hệ thống chiếu sáng, hệ thống kho bãi logistics, hệ thống quản lý chất lượng TQM
Nguồn tham khảo: Nghị định 136/2020/NĐ-CP hướng dẫn Luật Phòng cháy và chữa cháy mới nhất
