Những vấn đề cần quan tâm khi đầu tư vào các khu công nghiệp

Những năm gần đây, nhà nước không ngừng đưa ra các chính sách ưu đãi nhằm khuyến khích sự đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp tại Việt Nam vì các khu công nghiệp tại Việt Nam được xem như là một điểm dừng chân lý tưởng cho các nhà đầu tư nước ngoài muốn phát triển kinh doanh ở thị trường Việt Nam. Hiện nay, việc quyết định đầu tư vào các khu công nghiệp tại Việt Nam là một sự lựa chọn khá phức tạp và đòi hỏi sự suy xét kỹ lưỡng. Các nhà đầu tư nước ngoài không chỉ quan tâm đến giá thuê nhà xưởng mà còn chú ý đến các yếu tố quan trọng khác phù hợp với việc phát triển của doanh nghiệp sau này. Các nhà đầu tư nước ngoài khi tiến hành đầu tư vào các khu công nghiệp tại Việt Nam cần lưu ý những gì và nhà nước có những chính sách ưu đãi đối với hoạt động đầu tư này là như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp các nhà đầu tư nước ngoài nắm được những thông tin chung về các khu công nghiệp tại Việt Nam cũng như những thủ tục và những vấn đề cần quan tâm khi đầu tư vào các khu công nghiệp tại Việt Nam.

1/ Những điều cần biết về khu công nghiệp

Khu công nghiệp là khu tập trung các doanh nghiệp lớn chuyên sản xuất các mặt hàng công nghiệp và các dịch vụ sản xuất công nghiệp. Khu công nghiệp bao gồm: khu chế xuất, khu công nghiệp hỗ trợ và khu công nghiệp sinh thái. Khu công nghiệp có ranh giới địa lý xác định, không có dân cư sinh sống và do Thủ tướng ký quyết định thành lập theo điều kiện, trình tự và thủ tục quy định tại Nghị định 82/2018/NĐ-CP.

Về không gian: các khu công nghiệp đều có ranh giới bằng hệ thống hàng rào khu công nghiệp. Mọi hoạt động sản xuất đều được điều chỉnh bởi quy định của pháp luật hiện hành, phải tuân thủ những quy chế pháp lý riêng và được hưởng rất nhiều ưu đãi. Toàn bộ hạ tầng kỹ thuật được xây dựng phục vụ cho hoạt động sản xuất công nghiệp và kinh doanh dịch vụ phục vụ công nghiệp.

Về chức năng hoạt động: chủ yếu là sản xuất công nghiệp và dịch vụ phục vụ cho sản xuất công nghiệp. Mỗi khu công nghiệp sẽ được quy hoạch với những ngành nghề và mục tiêu riêng nhằm tạo sự đồng bộ và chuyên môn hóa trong quá trình sản xuất của các doanh nghiệp.

Về quy hoạch thành lập: không phải là khu vực được thành lập tự phát mà được thành lập trên cơ sở quy hoạch đã được chính phủ phê duyệt. Nhà nước sẽ thiết lập những môi trường đầu tư thuận lợi với hệ thống cơ sở hạ tầng đồng bộ, hệ thống cơ chế – chính sách toàn diện.

Các khu công nghiệp hoàn toàn có thể được mở rộng và phát triển khi đáp ứng được những yêu cầu về quy hoạch phát triển khu công nghiệp đã được phê duyệt.

2/ Lựa chọn khu công nghiệp cần quan tâm những vấn đề sau

2.1/ Hồ sơ pháp lý rõ ràng

Khi lựa chọn một khu công nghiệp điều cần quan tâm chính là các loại giấy phép mà chủ của khu công nghiệp đang sở hữu, các hồ sơ pháp lý mà chủ sở hữu khu công nghiệp đã hoàn thành.

- Nếu ngành nghề của nhà đầu tư không có trên giấy phép của khu công nghiệp thì có khả năng doanh nghiệp sẽ không thể thực hiện thủ tục đầu tư.

- Các loại giấy phép về môi trường, các quy định về tiếng ồn và rác thải là những điều mà các nhà đầu tư cần quan tâm để tránh các rắc rối phát sinh về môi trường khi phải đối mặt với các cơ quan kiểm soát của nhà nước.

2.2/ Thủ tục đầu tư

- Thủ tục đầu tư vào khu công nghiệp theo quy định chung là như nhau.

- Tại một số khu vực đặc thù với những định hướng phát triển cụ thể thì các khu công nghiệp có thể yêu cầu các nhà đầu tư cung cấp thêm các hồ sơ liên quan.

- Việc tìm hiểu các hồ sơ pháp lý cần thiết trước khi đầu tư vào khu công nghiệp là việc làm tiên quyết.

2.3/ Các chính sách về giá

- Đối với các tập đoàn kinh tế lớn trên thế giới thì giá thuê đất không phải là vấn đề lớn vì nó chiếm tỷ lệ nhỏ trong cơ cấu vốn đầu tư nhưng nó là vấn đề lớn đối với các nhà đầu tư vừa và nhỏ. Một khu công nghiệp có chính sách cho thuê dài hạn với mức giá ổn định sẽ là sự lựa chọn tối ưu cho các nhà đầu tư.

- Các chi phí thuê cần quan tâm bao gồm: giá thuê đất, giá thuê nhà xưởng, phí quản lý, giá cung cấp điện – nước, phí xử lý nước thải,…

- Một khu công nghiệp đã có hệ thống cơ sở hạ tầng hoàn thiện thường có mức giá cho thuê nhà xưởng gần tiệm cận với giá thuê bên ngoài. Các nhà đầu tư có thể xem xét và cân nhắc lựa chọn các khu công nghiệp mới hình thành với kế hoạch hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng cụ thể trong tương lai.

2.4/ Cơ sở hạ tầng và vị trí hạ tầng giao thông vận tải

- Cơ sở hạ tầng và vị trí hạ tầng giao thông vận tải cũng là một trong những điểm không thể bỏ qua.

- Vị trí hạ tầng giao thông vận tải bao gồm: khu dân cư, đường quốc lộ hoặc đường cao tốc, đường sắt, sân bay và cảng biển gần nhất. Một khu công nghiệp với hệ thống hạ tầng giao thông vận tải hoàn thiện sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm được rất nhiều chi phí cho việc vận chuyển và xuất/nhập hàng hóa.

- Cơ sở hạ tầng bao gồm: hệ thống đường trục chính, hệ thống giao thông nội bộ, mạng lưới điện – nước, hệ thống cấp điện dự phòng, hệ thống an ninh, hệ thống xử lý nước thải,…

2.5/ Dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp

Thủ tục hành chính rườm rà, phức tạp là một sự lo ngại của các đầu đầu tư khi đến với thị trường Việt Nam. Các khu công nghiệp có các dịch vụ hỗ trợ liên quan đến soạn thảo và quản lý hợp đồng thuê, giấy phép, các thủ tục tuân thủ về hành chính – nhân sự, kế toán,… sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm được nhiều thời gian và chi phí, tập trung hơn vào các hoạt động sản xuất kinh doanh.

2.6/ Những vấn đề khác

- Nhằm tạo dựng các khu công nghiệp có tính chất tập trung và chuyên biệt cũng như thu hút sự đầu tư ở một số lĩnh vực, mỗi khu công nghiệp sẽ có một hoặc một vài ngành nghề được ưu tiên.

- Việc có nhiều doanh nghiệp đến từ cùng một quốc gia hoạt động trong khu công nghiệp sẽ giúp nhà đầu tư học hỏi được các kinh nghiệm hữu ích từ những người đi trước, hợp tác và trao đổi thông tin để tạo thành một cộng đồng vững mạnh.

3/ Các hình thức ưu đãi đầu tư và những chính sách ưu đãi đầu tư của nhà nước

3.1/ Các hình thức ưu đãi đầu tư

Miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu để tạo tài sản cố định; nguyên liệu, vật tư, linh kiện để thực hiện dự án đầu tư.

Miễn, giảm tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, thuế sử dụng đất (đối với diện tích đất xây dựng kết cấu hạ tầng sử dụng chung trong khu công nghiệp, nhà đầu tư được miễn tiền thuê đất).

Áp dụng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn mức thuế suất thông thường có thời hạn hoặc toàn bộ thời gian thực hiện dự án đầu tư; miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp.

Theo đó:

- Chi phí đầu tư xây dựng, vận hành hoặc thuê nhà chung cư và các công trình kết cấu hạ tầng xã hội phục vụ cho công nhân làm việc tại khu công nghiệp là chi phí hợp lý được khấu trừ để tính thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp có dự án đầu tư trong khu công nghiệp.

- Miễn thuế 2 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo đối với thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư mới tại khu công nghiệp (trừ khu công nghiệp nằm trên địa bàn có điều kiện - kinh tế xã hội thuận lợi).

3.2/ Các chính sách ưu đãi đầu tư

3.2.1/ Chính sách khuyến khích phát triển khu công nghiệp hỗ trợ

Đối với dự án đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng khu công nghiệp hỗ trợ, bao gồm phân  khu công nghiệp hỗ trợ:

- Được miễn, giảm tiền thuê đất theo quy định pháp luật về đất đai; cho thuê đất trong thời hạn không quá 70 năm.

- Ưu tiên vay vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước, nguồn vốn ưu đãi ODA cho vay lại, xem xét cấp bảo lãnh của Chính phủ để huy động vốn ngoài nước và thực hiện các hình thức huy động vốn hợp pháp theo quy định pháp luật về doanh nghiệp, tín dụng và pháp luật có liên quan.

- Được đưa vào danh mục dự án trọng điểm quốc gia để kêu gọi đối tác hợp tác đầu tư.

Đối với dự án đầu tư sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ trong khu công nghiệp hỗ trợ:

- Được hưởng các ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và các hỗ trợ khác theo quy định pháp luật về thuế, phát triển công nghiệp hỗ trợ và pháp luật khác có liên quan.

- Trường hợp sản xuất sản phẩm thuộc danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển theo quy định pháp luật về phát triển công nghiệp hỗ trợ, được cơ quan nhà nước có thẩm quyền hỗ trợ thực hiện thủ tục xác nhận ưu đãi trong thời gian tối đa là 30 ngày.

- Ưu tiên tham gia các chương trình đào tạo, hỗ trợ khởi nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa và các chương trình khác do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện.

3.2.2/ Ưu đãi đầu tư vào khu công nghiệp - đô thị - dịch vụ

- Nhà đầu tư dự án đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng khu công nghiệp - đô thị - dịch vụ cần hạch toán độc lập các hoạt động sản xuất, kinh doanh của các khu chức năng.

- Các khu chức năng được hưởng ưu đãi đầu tư về thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, miễn giảm tiền thuê đất và các ưu đãi đầu tư khác theo quy định tương ứng với các khu chức năng tại pháp luật về thuế, đất đai và pháp luật khác có liên quan.

3.2.3/ Ưu đãi đối với doanh nghiệp trong khu công nghiệp sinh thái

- Doanh nghiệp phát triển kết cấu hạ tầng khu công nghiệp sinh thái và doanh nghiệp sinh thái được ưu tiên vay vốn ưu đãi từ Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam, Ngân hàng Phát triển Việt Nam và các quỹ, tổ chức tài chính, nhà tài trợ trong nước và quốc tế để xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu công nghiệp, thực hiện các biện pháp sản xuất sạch hơn, sử dụng hiệu quả tài nguyên và các giải pháp cộng sinh công nghiệp.

- Doanh nghiệp phát triển kết cấu hạ tầng khu công nghiệp sinh thái và doanh nghiệp sinh thái được ưu tiên tham gia các chương trình hỗ trợ kỹ thuật, chương trình xúc tiến đầu tư do các cơ quan nhà nước tổ chức, quản lý.

- Doanh nghiệp trong khu công nghiệp sinh thái được ưu tiên cung cấp thông tin liên quan về thị trường công nghệ, khả năng hợp tác để thực hiện cộng sinh công nghiệp trong lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Hy vọng bài viết trên đã giúp các nhà đầu tư nước ngoài nắm được những thông tin chung về các khu công nghiệp tại Việt Nam cũng như những thủ tục và những vấn đề cần quan tâm khi đầu tư vào các khu công nghiệp tại Việt Nam.